درباره انجمن
آزمونهای غیرمخرب (NDT) مجموعهای از روشهای بازرسی هستند که برای آزمایش قطعات و سازهها بدون تخریب و صدمهزدن به آنها مورد استفاده قرار میگیرند. از روشهای متداول میتوان به ده روش پرتونگاری (رادیوگرافی)، فراصوتی (آلتراسونیک)، ذرات مغناطیسی، جریان گردابی، مایع نافذ، چشمی، پخشآوایی (آکوستیک امیشن)، نشت، دمانگاری (ترموگرافی) و تحلیل ارتعاشات اشاره کرد.
همگام با توسعه سریع علم و فناوری آزمونهای غیرمخرب در سطح جهان، این رشته تخصصی در کشور ما نیز رشد و پیشرفت چشمگیری داشته است. با توجه به رشد فزاینده و افزایش قابل توجه متخصصین این رشته و در پی تلاش و پیگیری پیشکسوتان، انجمن آزمونهای غیرمخرب ایران (IRNDT) بهعنوان تشکل متخصصین و دستاندرکاران حوزه آزمونهای غیرمخرب، در سال ۱۳۹۱ با مجوز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و در جهت ساماندهی فعالیتهای مربوطه تاسیس شد.
انجمن آزمونهای غیرمخرب ایران یک مؤسسه غیرانتفاعی است که هدف اصلی آن ارتقاء سطح زندگی جامعه با افزایش ایمنی و جلوگیری از خطرات قابل پیشگیری است. این انجمن توسط هیئت مدیره منتخب ۵ نفره که از طریق مجمع عمومی انجمن برای مدت ۳ سال انتخاب میشوند و با کمک شوراهای اصلی و کمیته های فرعی آنها اداره میشود.
تاریخچه
بزرگترین انجمن NDT جهان یعنی “انجمن آزمون غیرمخرب آمریکا (ASNT)” سابقهای ۷۵ ساله دارد و در حال حاضر بیش از ١٢٠٠٠ عضو حقیقی و ۶٠٠ عضو حقوقی با آن همکاری مینمایند. قریب به ۵٠ سال نیز از تشکیل کمیته بینالمللی آزمون غیرمخرب (ICNDT) میگذرد و امروزه انجمنهای بیش از ١٠٠ کشور جهان در آن عضویت دارند. علیرغم فعالیتهای قابل توجه انجمنهای آزمون غیرمخرب در سطح جهان و سابقه پنجاه ساله بهکارگیری تکنیکهای NDT در صنایع مهم کشورمان همچون صنایع نفت و گاز، صنایع هوایی، صنایع دفاعی، ماشینسازی، سازههای فلزی و فولادسازی، راه آهن و نیروگاه، هیچ انجمن یا سازمان تخصصی علمی جهت سیاست گذاری، هماهنگسازی و راهبری فعالیتهای NDT در سطح کشور وجود نداشته است.
اولین بارقههای تشکیل چنین انجمنی در کشور در اوایل دهه هفتاد خورشیدی روشن شد ولی بهدلیل فقدان متخصصین دانشگاهی به تعداد لازم برای تشکیل انجمن علمی مستقل، انجمن NDT و جوشکاری به عنوان یک مجموعه و با نام انجمن جوشکاری تاسیس و مقرر شد تا در زمان مناسب با فراهم شدن شرایط لازم، انجمن آزمون غیرمخرب بطور مستقل تشکیل شود. برگزاری دو کنفرانس و نمایشگاه بین المللی آزمونهای غیرمخرب در سالهای ١٣٧١ و ١٣٧۵ با تلاش هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما)، اولین قدم در راستای شروع فعالیتهای گروهی و تبادل اطلاعات NDT در کشور بود.
طی دو دهه گذشته همراه با گسترش دانش مهندسی و رشد سریع صنایع زیر بنایی در کشور، علم و فناوری آزمونهای غیرمخرب نیز رشد قابل توجهی داشته است. در اوایل دهه هشتاد خورشیدی انجمن صنفی شرکتهای بازرسی فنی و آزمایشهای غیرمخرب تاسیس گردید که قدم مهمی در توسعه و هماهنگی فعالان اجرائی این رشته بود. اگرچه طی سالهای طولانی ایجاد انجمن مستقل علمی آزمون غیرمخرب مورد توجه و پیگیری متخصصان این حوزه بود، ولی عزم جدی پس از برگزاری دو کنفرانس بزرگ بازرسی فنی و آزمونهای غیرمخرب در سالهای ١٣٨٧ و ١٣٨٨ به ترتیب به میزبانی دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، شکل گرفت.
پس از کنفرانس دوم، فقدان انجمنی که متولی برگزاری مستمر و حرفهای چنین رویدادهایی بوده و بتواند دامنه آن را به سطوح منطقهای و بینالمللی ارتقا دهد و همینطور سیاستگذاری خرد و کلان در این حوزه را برعهده بگیرد کاملا محسوس بود. به همین دلیل با فراهم شدن بستر لازم و با توجه به نیاز جامعه NDT، پیشکسوتان این رشته مصمم شدند تا انجمن مستقل علمی آزمون غیرمخرب را تشکیل دهند. متعاقب این تصمیم با کمک انجمن صنفی شرکتهای بازرسی فنی و آزمایشهای غیرمخرب در زمستان ١٣٨٨ گردهمایی بزرگی با حضور کارشناسان با تجربه این رشته برگزار شد. در این گردهمائی مهم ضمن تاکید بر تاسیس انجمن هیئتی متشکل از هفت نفر با رای حاضرین در گردهمایی، برای پیگیری و اقدام جهت تاسیس انجمن انتخاب شدند. با تلاشهای این هیئت و با همکاری و مساعدت شمار دیگری از متخصصان و علاقمندان این رشته، هیئت موسسی شامل ده نفر مطابق با آیین نامه وزرات علوم، تحقیقات و فناوری تشکیل و این هیئت مراحل تاسیس انجمن را با جدیت بیشتری پیگیری نمود که سرانجام در اردیبهشت ماه ١٣٩١ کمیسیون انجمنهای علمی وزارت علوم تحقیقات و فناوری موافقت خود را با تاسیس انجمن مستقلی در حوزه آزمون غیرمخرب با عنوان “انجمن بازرسی غیرمخرب ایران” اعلام نمود.
اولین مجمع عمومی انجمن با شرکت بیش از یکصد و پنجاه نفر از اعضا در مهر ماه ١٣٩١ در سالن اجتماعات دانشکده مهندسی مواد و متالورژی دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار شد که در این مجمع اولین هیئت مدیره و بازرسان انجمن به نحو قانونی و از طریق رای گیری انتخاب شدند. در دی ماه ١٣٩١ مجوز رسمی فعالیت انجمن توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صادر و در فروردین ماه ١٣٩٢ مراحل ثبت رسمی انجمن در اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری به پایان رسید.
اهداف و فعالیت های مهم
- برگزاری سمینار، کنفرانس، نمایشگاه و کارگاههای آموزشی در سطوح ملی، منطقهای و بینالمللی
- معرفی دانش و فناوری آزمونهای غیرمخرب و شناساندن جایگاه و اهمیت آن به جامعه
- عضویت در انجمنهای منطقهای و بینالمللی و همکاری با سایر انجمنها و سازمانها
- همکاری با ارگانها و سازمانهای مسئول حاکمیتی و یا مردمنهاد در تدوین مقررات
- انتشار کتب و مطالب آموزشی، انتشار خبرنامه، مجله و نشریات علمی و کاربردی
- برگزاری مسابقات علمی و کاربردی در سطوح دانشگاهی، صنعتی و دانشجوئی
- مرکزیت دادن به امور اخذ امتحان، تایید صلاحیت و صدور گواهینامه
- تشویق و حمایت از پژوهش و نوآوری در رشتههای مختلف اندیتی
- کمک به گسترش و ارتقاء سطح آموزش آزمونهای غیرمخرب
- انتخاب پژوهشگران و صنعتگران نمونه و تجلیل از آنها
- همکاری با مؤسسات ملی و بینالمللی تدوین استاندارد
- ایجاد بانک جامع اطلاعاتی آزمونهای غیرمخرب
در سال ۱۳۹۳ انجمن با حمایت جامعه NDT کشور بعنوان نماینده رسمی ایران در کمیته بینالمللی اندیتی (ICNDT) پذیرفته شد و با امضای موافقتنامه چندجانبه جهانی اولین گامها را برای پذیرش معیارهای جهانی بعنوان متولی اجرای استاندارد جدید تایید صلاحیت و صدور گواهینامه پرسنل اندیتی (EN-ISO-9712) برداشت.
درسال ۱۳۹۴ سومین کنفرانس بین المللی آزمونهای غیرمخرب ایران (IRNDT2016) با شرکت بیش از ۶۰۰ نفر از کارشناسان و متخصصین داخلی و خارجی این رشته همراه با نمایشگاه تخصصی جانبی که بیش از ۳۰ شرکت داخلی و خارجی در آن مشارکت داشتند، با موفقیت توسط انجمن برگزار شد. تا زمان نگارش این متن، برنامه ریزی وسیعی نیز برای برگزاری چهارمین کنفرانس و نمایشگاه بین المللی آزمونهای غیرمخرب ایران (IRNDT2017) که در اسفند سال ۱۳۹۵ در هتل المپیک تهران برگزار خواهد شد، بعمل آمده است. سال ۱۳۹۵ سالی پربار برای فعالیتهای انجمن بوده است. در خرداد ۱۳۹۵ انجمن برای اولین بار بهطور رسمی بهعنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در نوزدهمین کنفرانس جهانی اندیتی (WCNDT) در مونیخ آلمان شرکت کرد. در این کنفرانس نمایندگان انجمن در نشستهای ICNDT حضور یافتند و انجمن نیز غرفهای برپا نمود که مورد استقبال زیادی قرار گرفت.
همچنین در سال ۱۳۹۵ انجمن توانست اولین تفاهمنامه همکاری بینالمللی را با انجمن اندیتی آمریکا (ASNT) به امضا رساند که بنابه دعوت رسمی آنان، نماینده انجمن در مراسم جشن هفتاد و پنج سالگی ASNT برای امضای رسمی تفاهمنامه حضور یافت. علاوه بر این، انجمن برای اولین بار به عنوان عضو رسمی کارگروه تایید صلاحیت و صدور گواهینامه ICNDT نیز پذیرفته شد. برگزاری دومین همایش شب NDT ایران با همکاری انجمن صنفی شرکتهای بازرسی فنی و آزمایشهای غیرمخرب در دیماه ۱۳۹۵ گامی دیگر در راستای نزدیکتر ساختن بخشهای مختلف جامعه آزمونهای غیرمخرب در کشور بود. همچنین در سال جاری انجمن موفق شد با دو پله جهش در ارزیابی کمیسیون انجمنهای علمی ایران بالاترین رتبه، یعنی رتبه A، را کسب نماید. در سال جاری استاندارد انجمنی تایید صلاحیت و صدور گواهینامه برای کارکنان NDT تحت عنوان IRCCP، توسط شورای تایید صلاحیت انجمن تدوین و تصویب شد که اجرای آن مطمئنا باعث اعتباربخشی و یکپارچگی گواهینامههای NDT در سطح کشور بوده و گامی موثر در جهت پیادهسازی استاندارد جهانی ایزو ۹۷۱۲ توسط انجمن خواهد بود.
نقشه راه انجمن
بر مبنای اهداف تأسیس انجمن NDT ایران و مطابق با دورنمای علمی کشور در سال ۱۴۰۴، جمهوری اسلامی ایران در جایگاهی خواهد بود که از دانش کافی در حوزه آزمونهای غیرمخرب برخوردار بوده و نقش راهبری در فنون NDT را در منطقه ایفا خواهد کرد.
ایجاد بسترهای لازم در گسترش و پیشبرد علمی آزمونهای غیرمخرب در کشور با ایجاد ارتباط بین دانشگاه و صنعت و ارگانهای ذیربط و بهبود روشهای آزمون غیرمخرب و استفاده از آخرین دستاوردهای فناوری در افزایش توان کشور در اطمینان از کیفیت در تولید و خدمات.
۲-۱) افزایش توان علمی و فناوری
۲-۲) بهبود روشها و استفاده از دستاوردهای بهروز فناوری
۲-۳) ارتقاء سطح علمی کاربران و حصول اطمینان از صلاحیتها و ترویج فرهنگ کیفیت
۳-۱) افزایش توان علمی و فناوری
۳-۱-۱) معرفی و ترویج رشته تخصصی آزمون غیرمخرب در دانشگاهها و مراکز آموزشی و حمایت از دانشجویان مستعد
۳-۱-۲) ارتباط با صنعت از طریق:
۳-۱-۲-۱) برگزاری سمینارهای کاربردی
۳-۱-۲-۲) شناسایی زمینههای همکاری صنعت و دانشگاه
۳-۱-۲-۳) تعریف پروژههای دانشجویی و تحقیقاتی
۳-۱-۲-۴) ایجاد زمینههای همکاری در طرحهای اجرایی
۳-۱-۲-۵) معرفی و بهکارگیری فنون NDT در بخشهای صنعتی که فاقد آن بوده و تقویت این فنون در بخشهایی که از آنها استفاده میشود.
۳-۱-۲-۶) تهیه و انتشار کتب تخصصی و کاربردی آزمونهای غیرمخرب
۳-۱-۲-۷) انتخاب کاربران نمونه، تجلیل از افراد و متخصصین برجسته و شاخص در جهت الگوسازی
۳-۲) بهبود روشها و استفاده از دستاوردهای به روز فناوری
۳-۲-۱) تدوین استانداردها و راهنماهای فنی
۳-۲-۲) همکاری با ارگانهای ذیربط دولتی و قانونگذاری در ایجاد یا اصلاح زیرساختهای لازم در کشور
۳-۲-۳) انتشار مجله
۳-۲-۴) عضویت در مجامع ذیربط بینالمللی از قبیل ICNDT و ایجاد امکانات لازم جهت حضور متخصصین در مجامع علمی ذیربط
۳-۲-۵) برگزاری کنفرانسهای علمی ملی و بینالمللی
۳-۲-۶) برگزاری کارگاههای آموزشی
۳-۲-۷) برگزاری نمایشگاههای تخصصی
۳-۳) ارتقاء سطح علمی کاربران و حصول اطمینان از صلاحیت و ترویج فرهنگ کیفیت
۳-۳-۱) برقراری نظام صدور گواهینامه در کشور با توجه به پتانسیلهای ایجاد شده و ظرفیتهای موجود
۳-۳-۲) ساماندهی آموزش از طریق تهیه مدارک تخصصی و استانداردهای آموزشی، ارزیابی و رتبهبندی مراکز آموزشی آزمونهای غیرمخرب
۳-۳-۳) هماهنگی با ارگانهای ذیربط کشوری در تهیه ضوابط، کسب مجوزهای قانونی، و ایجاد تمهیدات لازم در تأمین الزامات قانونی
۳-۳-۴) ایجاد بانک اطلاعات علمی و فنی
۳-۳-۵) ساماندهی استانداردهای لازم برای تجهیزات NDT مورد استفاده در کشور، جهت کسب اطمینان لازم از نتایج آزمون ها و اعتمادپذیری نتایج و کاهش مخاطرات کاربرد تجهیزات، مخصوصاً در رابطه با پرتونگاری
۳-۳-۶) انتشار خبرنامه، ایجاد پرتال
۳-۳-۷) همکاری با انجمنهای علمی ذیربط
برخی از ارگانهای مهم و ذیربط در نقشه علمی NDT کشور به شرح زیر میباشند:
۴-۱) سازمان استاندارد؛ بهعنوان متولی انتشار استانداردهای ملی
۴-۲) سازمان انرژی اتمی؛ بهعنوان متولی نظارت بر حسن اجرای قانون حفاظت در برابر اشعه
۴-۳) وزارت علوم؛ بهعنوان متولی آموزش عالی در ایجاد رشتههای دانشگاهی
۴-۴) وزارت صنایع؛ بهعنوان متولی صنایع کشور در سیاستگذاری و استفاده از فنآوری
۴-۵) وزارت نفت؛ بهعنوان یکی از مهمترین ارگانهای استفاده از فنون NDT
۴-۶) سازمان هواپیمایی کشوری و شرکتهای هواپیمایی؛ بهعنوان یکی از مهمترین ارگانهای استفاده از فنون NDT
۴-۷) وزارت نیرو؛ بهعنوان یکی از مهمترین ارگانهای استفاده از فنون NDT
۴-۸) وزارت کشور و شهرداری؛ به عنوان متولی ایمنی سازههای شهری
۴-۹) وزارت راه و ترابری؛ بهعنوان متولی ایمنی سازههای ارتباطی (پلها، ریلها و …)
۴-۱۰) وزارت مسکن؛ به عنوان متولی مسکن کشور
۴-۱۱) سازمان نظام مهندسی؛ به عنوان متولی ایمنی سازههای مسکونی
۵-۱) تأسیس انجمن و ایجاد ساختارهای تخصصی
۵-۲) ایجاد پرتال و خبرنامه، بانک اطلاعات تخصصی
۵-۳) تنظیم و برگزاری کنفرانسهای علمی
۵-۴) ایجاد زیرساختها یا اصلاح زیرساختهای موجود در برقراری نظام صدور گواهی
۵-۵) برگزاری سمینارهای تخصصی در مراکز کاربردی
۵-۶) ساماندهی وضعیت آموزش NDT
۵-۷) برقراری نظام صدور گواهینامه
۵-۸) عضویت در سازمانهای بینالمللی
۵-۹) تنظیم تفاهمنامه همکاری با ارگانها و انجمنهای ذیربط
۶-۱) ایجاد رشتههای تخصصی در دانشگاهها
۶-۱) ایجاد رشتههای تخصصی در دانشگاهها
۶-۲) افزایش سطح کیفی و بهرهگیری از آخرین دستاوردهای علمی در مراکز صنعتی
۶-۳) بومیسازی فناوری و تجهیزات آزمونهای غیرمخرب
۶-۴) حضور در بازارهای منطقهای و صدور خدمات
۶-۵) پایش برنامههای کوتاهمدت و میانمدت و بهینهسازی برنامهها
هیئت موسس انجمن
انجمن آزمونهای (بازرسی) غیرمخرب ایران با تلاش و همت دانشگاهیان و صنعتگران کشورمان و با مشارکت صمیمانه اعضای هیئت موسس و کمیته منتخب زیر که در گردهمایی سال 1388 توسط فعالان حوزه آزمونهای غیرمخرب انتخاب شدند، تاسیس گردید.
فهرست زیر بهترتیب حروف الفبا و مسئولیتهای ذکر شده در آن مربوط به تاریخ تاسیس انجمن در سال 1391 است.
آقای دکتر حمید ابریشمیمقدم – استاد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
آقای دکتر امیرحسین بهروش – دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
آقای دکتر مهدی بهزاد – استاد دانشگاه صنعتی شریف
آقای مهندس مرتضی جعفری – مدیر عامل شرکت پرشیا
آقای مهندس بهمن چوبک – مدیر عامل شرکت آروین صنعت
آقای مهندس مسعود سبزعلی دامغانی – مدیر عامل شرکت مهندسین مشاور بینا پرتو
آقای مهندس ناصر راستخواه – رئیس مرکز نظام ایمنی هستهای کشور
آقای دکتر محمد ریاحی – دانشیار دانشگاه علم و صنعت ایران
آقای مهندس مصطفی شریفی – مدیر عامل شرکت طوبی تاک
آقای مهندس مهرداد کهتری – مدیر کنترل کیفیت شرکت هواپیمایی آسمان
آقای دکتر فرشید مالک – استادیار دانشگاه تربیت مدرس
آقای مهندس مهدی معینی جاغروندی – رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی شرکتهای بازرسی فنی و آزمایشهای غیرمخرب ایران
آقای مهندس میرمجید قائمی – مدیر عامل موسسه تستهای غیرمخرب ایران
آقای دکتر فرهنگ هنرور – دانشیار دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
هیئت مدیره انجمن
آقای مهندس میرمجید قائمی (نایب رئیس هیئت مدیره)
آقای دکتر اسد باباخانی (عضو اصلی هیئت مدیره و خزانهدار)
آقای دکتر محمد ریاحی (عضو اصلی هیئت مدیره)
آقای مهندس حمید تازیکه (عضو اصلی هیئت مدیره)
آقای مهندس مسعود سبزعلی دامغانی (عضو علیالبدل هیئت مدیره)
آقای مهندس حمید ابراهیمزاده (عضو علیالبدل هیئت مدیره)
آقای مهندس محمد شیخالاسلامی (بازرسی اصلی)
آقای مهندس بیژن صمیمی (بازرس علیالبدل)
آقای مهندس میرمجید قائمی (نایب رئیس هیئت مدیره)
آقای دکتر اسد باباخانی (عضو اصلی هیئت مدیره و خزانهدار)
آقای دکتر محمد ریاحی (عضو اصلی هیئت مدیره)
آقای مهندس جلال جواهریپور (عضو اصلی هیئت مدیره)
آقای مهندس افشین یوسفینیا (عضو علیالبدل هیئت مدیره)
آقای مهندس مهرداد کهتری (عضو علیالبدل هیئت مدیره)
آقای مهندس بیژن صمیمی (بازرسی اصلی)
آقای مهندس مهدی ضیغمی (بازرس علیالبدل)
آقای مهندس جلال جواهریپور (نایب رئیس هیئت مدیره)
آقای دکتر امیر رفاهیاسکوئی (عضو اصلی هیئت مدیره و خزانهدار)
آقای مهندس افشین یوسفینیا (عضو اصلی هیئت مدیره)
آقای دکتر محمد ابونجمی (عضو اصلی هیئت مدیره)
آقای دکتر فرهاد مظلومی (عضو علیالبدل هیئت مدیره)
آقای مهندس مهرداد کهتری (عضو علیالبدل هیئت مدیره)
آقای مهندس بیژن صمیمی (بازرسی اصلی)
آقای مهندس میکاییل فراتی (بازرس علیالبدل
آقای دکتر فرهنگ هنرور (رئیس هیئت مدیره)
آقای مهندس محمد گنجی (نایب رئیس هیئت مدیره)
آقای دکتر جلیل جمالی (عضو اصلی هیئت مدیره و خزانهدار)
آقای دکتر هادی ابراهیمفتحآبادی (عضو اصلی هیئت مدیره)
آقای دکتر فرهاد مظلومی (عضو اصلی هیئت مدیره)
آقای مهندس آرام اوستائیفر (عضو علیالبدل هیئت مدیره)
آقای دکتر سهیل نخودچی (عضو علیالبدل هیئت مدیره)
آقای مهندس جلال جواهریپور (بازرسی اصلی)
آقای دکتر امید اشکانی (بازرس علیالبدل)